Jeśli chcesz przygotować się do sesji jeszcze lepiej, sprawdź nasze darmowe PDF z dodatkami i pomocami do Dungeons and Dragons – tutaj.

Bogów jak gwiazd na niebie

Czyżbyś zastanawiał się, komu zawierzyć swój żywot, by cało wyjść z każdej opresji? Cóż, kim jestem, by oceniać potrzebę opieki? Jeno skromnym sługą awanturników, imć Fantazjelem z Neverwinter, który w tym suplemencie do Poradnika Młodego Awanturnika pokaże Ci najważniejsze bóstwa i wierzenia Krain Północy Faerunu i pokrótce napomknie o innych zakamarkach naszych wierzeń. Bóstw tyle jest niczym ludów, pozwól więc, że jedynie pokrótce pokażę Ci te najsłynniejsze i niezapomniane, wciąż żywe wierzenia. Zostawię Ci furtkę do dalszych poszukiwań na własną rękę.

To nie tylko kulty, to style życia

Możesz mi nie wierzyć, ale tam, skąd pochodzę, religia stanowi kluczowy element życia jego mieszkańców, wpływając na politykę, kulturę i codzienność. W odróżnieniu od wielu rzeczywistych religii z innych planet i światów, faeruńskie wierzenia opierają się na wielobóstwie, a każda dziedzina życia, od wojny po rolnictwo, ma swoje własne bóstwo-opiekuna. Kapłani często pełnią rolę doradców królów, uzdrowicieli i arbitrów. Świątynie są centrami życia miejskiego i miejscami, gdzie można uzyskać błogosławieństwo, leczenie lub przewodnictwo w sprawach moralnych.

Dla nas, mieszkańców Faerûnu bogowie są realnymi bytami, które aktywnie wpływają na losy śmiertelników. Niektórzy nawet widują boskich awatarów na własne oczy, a nawet są ich czempionami i rozprzestrzeniają wolę boską w tej rzeczywistości. W świecie, w którym magia jest częścią świata, boska interwencja jest czymś równie namacalnym jak ostrze miecza czy potężne zaklęcie.

Panteon Faerûnu – bogowie, którzy kształtują rzeczywistość

Nasz boski panteon Faerûnu jest niezwykle rozbudowany, a bogowie pełnią funkcję patronów poszczególnych aspektów życia. Bogowie ci są podzieleni na różne kategorie: bogów dobra, neutralnych piastunów aspektu oraz złych demiurgów. Ich wyznawcy pochodzą ze wszystkich warstw społecznych – od władców miast, magów po rycerzy, skrybów i prostych chłopów. Aby ułatwić Ci poruszanie się po krętych ścieżkach duchowości, pokazuję imiona niebiańskich według owego trójpodziału

Jaśniejący w ciemności – bogowie dobra i prawa

Na początku opowiem Ci o bogu, którego sam wyznaję i który dopomógł mi niezliczoną ilość razy w moich wędrówkach krajoznawczych i badawczych po Wybrzeżu Mieczy. Tym cudownym istnieniem jest okaleczony bóg Tyr, patron łaski, dobroci, poczucia sprawiedliwości i prawa. Ów mężczyzna w słusznym wieku, który stracił swoją rękę i wzrok w walce z nieprawością nosi opaskę na oczach i młot na złoczyńczów. Modlą się do niego sędziowie, prawnicy, paladyni oraz wszyscy miłosierni i sprawiedliwi, którzy chcą ujrzeć świat łagodny i wolny od krzywdy. Jego atrybuty, czyli waga i młot to symbole jego czempionów broniących słabszych i karzących przestępców. Gdy znajdziesz się w tarapatach, szukaj rycerzy Tyra, a oni ochronią Cię przed niesprawiedliwością możnych i potężniejszych.

Któż może być wymieniony następny w kolejności, jak tylko opancerzony bóg sprawiedliwości Torm. Niegdyś zwykły śmiertelnik, który poświęcił swe życie w ochronie słabszych przed chaosem, dziś bóg sprawiedliwości i honoru oraz wszystkich, którzy chronią mniejszych. Jego paladynów i strażników rozpoznasz po emblemacie białej dłoni na błękicie. Oni to żyją według zasady trzech cnót: obowiązku, lojalności i odwagi, i oddają życie sprawie.

Podobnym bogiem jest chowający twarz pod pancerzem Helm – jego wyznawców poznałeś już w mojej opowieści o Neverwinter, gdzie skorumpowani i spaczeni heretycy zagrozili życiu mieszkańców mego miasta. Helm jednak nie miał z tym nic wspólnego, gdyż on sam patronuje strażnikom, obrońcom i ochroniarzom, a także rycerzom, którzy strzegą świętych miejsc. Schowany pod zbroją służy jako tarcza.

Są też dobrzy bogowie, którzy nie są kojarzeni z walką i ochroną. Illmater jest bogiem cierpienia i wytrwałości, a patronuje zwykłemu człowiekowi w jego codziennym znoju, chorobach i nieszczęściach. Kapłanów jego imienia znajdziesz w szpitalach, przytułkach, sierocińcach i slumsach. Będą pomagać biednym i uzdrawiać chorych. Dla reszty przewidziano boga, który patronuje śpiewu, tańcom, radości wiosny i nadziei odrodzenia. Modlą się do niego artyści, wynalazcy, a także… młodzi poszukiwacze przygód, tacy jak Ty. Miej na uwadzę imię Lathandera!

Równowaga w świecie – bogowie neutralni i przyrody

Istnieją istoty, które umykają dualistycznym podziałom. Ich aspekty mogą zarówno kreować jak i niszczyć, dawać nadzieję i zrzucać w przepaść rozpaczy. Reprezentują mistyczne, wielkie i tajemnicze siły, które postrzegają ludzi jako element, a nie jako rdzeń istnienia. Przyjrzyj się bogom neutralnym, siłom natury i istotom kosmicznej równowagi.

Zacznijmy od bogów przyrody i równowagi natury, którzy widzą w człowieku część cyklu. Jeśli ten będzie go wspierał, chętnie odwdzięczą mu się pomyślnością życiową, ale spróbuj tylko zaburzyć życie lasów, łąk i jaskiń – niechybnie ześlą na Ciebie klęski. Takimi bogami są Chauntea, pani rolników, obfitych plonów i płodności w rodzinnym cieple. Obok niej, ramię w ramię wędruje pani lasów Mielikki, która patronuje druidom i łowczym… i uważnie ich nadzoruje! W głębi głuszy i pierwotnej puszczy mieszka nie niepokojony przez ludzi Silvanus, nadzorujący równowagę w przyrodzie. Bezustannie waży w dłoni miasta i dzikie lasy i interweniuje, gdy balans zaczyna niszczeć za sprawą cywilizacji.

Naprzeciw naturze i ciału występuje umysł, mądrość, arkana i wynalazki, czyli moce tworzące i niszczące zarazem, w zależności od intencji odkrywcy, jego aspiracji i zastosowania. Po jednej stronie możliwości umysłu jest Oghma, czyli pan wiedzy i mądrości. Uczeni, magowie i skrybowie składają mu hołd, prosząc o wgląd w tajemnice wszechświata. Na drugim końcu spektrum siedzi bóg rzemiosła i wynalazków Gond. Jest on patronem wynalazców i rzemieślników. Jego świątynie pełne są skomplikowanych mechanizmów i eksperymentów.

Swoje cele za wszelką cenę – bogowie chaosu i zła

Są na tym świecie jednostki marzące o potędze wykraczającej poza zrozumienie, o sile nieskrępowanej etyką i moralnością, wiedzeni egoizmem, dekadenckim spojrzeniem na świat i hedonizmem negującym jakąkolwiek empatię. To one wchodzą pod wpływ bóstw chaotycznych, okrutnych i pozbawionych uczuć. Lękam się wypowiadać ich imiona, ale Ty musisz znać prawdę.

Istnieje okrutny bóg, pan tyranii, autorytaryzmu i bezwzględnych despotów. Walczył z nim sam Torm. Okrutny bóg wojny Bane patronuje wszelkim chytrym i psychopatycznym dowódcom, którzy po trupach do celu dążą do władzy. Kroku dotrzymuje mu sprytny Cyric, pan oszustwa, intryg i kłamstw. Jego sieci spisku oplatają cały kosmos, a z jego usług chętnie korzystają szubrawcy, złodzieje, mordercy i… arystokraci. Lepiej nie módl się do niego, bo w nocy może odwiedzić Cię jeden z jego kapłanów, by pozbawić Cię sakiewki lub życia.

Obok okrutnej siły istnieje też ponury spryt, ukryty w szatach skrytobójców i trucicieli. Zręczny asasyn będzie oddawać cześć Shar, bogini ciemności i sekretów, która siedzi w wygodnym fotelu z melancholijną miną, poruszając swoje marionetki po mapie świata. Módl się również do niej, gdy chcesz zniknąć, ukryć się lub stąpać pośród cieni. A może interesuje Cię druga bogini okrucieństwa, pajęcza królowa Lolth, bogini drowów, która inspiruje do zdrad, podstępu i walki o władzę za wszelką cenę? Możesz wybrać swoją własną ciemiężycielkę!

A co z magami ubranymi w ciemne szaty zniszczenia? Oni to, gdy już wzywają jakiegoś boga, uznając coś, oprócz własnego wybujałego ego, wznoszą swoje ręce do Talosa, potężnej siły zdolnej wywołać burze, erupcje wulkanów i kataklizmy. Wszyscy to tylko zaślepieni głupcy!

Pomniejsi bogowie i półbogowie

Czy w takim razie to już wszyscy bogowie Wybrzeża Mieczy? Och, bynajmniej! Ich omówienie i opis zająłby mi drugie tyle, więc musisz mi wybaczyć. A nie wspomniałem jeszcze o bogach pomniejszych, który mają swoje kapliczki i kulty lokalne, miejscowe czy też gildyjne lub są zapomniani i tylko gdzieniegdzie staruszkowie palą świeczki dla ich imienia. Takim bogiem jest na pewno Deneir, pan pisma i ksiąg, którego czczą skrybowie albo Mask, bóg złodziei, kłamców i sekretów. Z moich ulubionych mógłbym wymienić Kelemvora, boga śmierci i sędziego dusz. W panteonie pomniejszych wierzeń znajdzie się również miejsce dla przemiłych bogiń, takich jak Lliira, która zawsze radośnie zaprasza śpiewem do tańca i uczt. Obok niej postawię Selûne, boginię księżyca, wszystkich kobiet i poetów oraz Umberlee, bogini mórz, do której modlą się marynarze. Oczywiście, jest ich więcej. Poszukaj w starych księgach albo wypatruj niecodziennych kultów podczas swoich wędrówek.

Egzotyczne kulty i wierzenia lokalne

Faerûn to także dom dla licznych kultów i lokalnych bóstw, których nie ująłem tutaj w spisie, bo małe są lub wędrują do nas z różnych świata stron. Wiele plemion, zwłaszcza w dzikich regionach, czci duchy przodków, starożytne istoty czy abstrakcyjne moce. W niektórych rejonach istnieją nawet kulty smoków, demonicznych książąt czy starożytnych bytów spoza standardowego panteonu, takich jak Torog – bóg lochów i więzień, czczony przez nekromantów i torturujących strażników. Niestety, wiem o tym niewiele, gdyż mitologia i religioznawstwo nigdy nie było moją mocną stroną.

Przesądy i ludowe wierzenia Faerunu

Mieszkańcy Faerûnu często wierzą w różne przesądy. Widziałem na własne oczy jak kupcy wrzucali monety do studni, by bogini handlu Waukeen pobłogosławiła ich następną transakcję. Ktoś wykonał znak protekcji, gdy czarny kot przebiegł mu drogę, by nie ściągać na siebie uwagi Shar, a inny malował drzwi na niebiesko, by odpędzić złe duchy Cyrica. Takich obrazków uświadczysz u nas wiele, bo bogowie chadzają pośród nas. I obserwują!

Zostań bogobojnym paladynem

Panteon Faerûnu to bogata mozaika wierzeń, w której każdy aspekt życia znajduje swoje boskie odzwierciedlenie. To patroni emocji, idei, personifikacje ludzkich dążeń i marzeń. Dla nas bogowie są realni, a ich wpływ na nasze losy śmiertelników widać na każdym kroku. Możesz być rycerzem walczącym w imię Torma lub łowcą wzywającym Mielikki – każdy mieszkaniec Faerûnu znajduje swoje miejsce w boskiej hierarchii tego niezwykłego świata. A Ty? Zaczniesz się odtąd do kogoś modlić?