
Jak zacząć przygodę z Pathfinder? I. Historia i kosmogonia
Usiądź wygodnie, podróżniku i posłuchaj opowieści o wspaniałej grze fantasy dla miłośników bratania się ze smokami i eksplorowania lochów.
Pathfinder – jak to się zaczęło?
Oto prozaiczne rozpoczęcie wielkiej przygody – fanom nie spodobał się kierunek obrany w czwartej edycji Dungeons & Dragons, więc zakasali rękawy, powiedzieli “potrzymaj mi soczek pomarańczowy” i wzięli sprawy we własne ręce. Tak w 2009 roku za sprawą Jasona Bulmahna i ekipy z Paizo Publishing, którzy zajmowali się wydawaniem magazynu o DnD, powstał Pathfinder RPG – gra, która zachowała ducha klasycznych sesji edycji 3.5, ale jednocześnie wprowadziła ulepszenia mechaniczne i balans rozgrywki. Przez fanów gra pieszczotliwie nazywana jest DnD 3.75.
System szybko zdobył popularność i stał się realnym konkurentem dla Lochów i Smoków. W 2019 roku Paizo wydało drugą edycję Pathfinder, która jeszcze bardziej usprawniła mechanikę, dodając elastyczny system budowy postaci, dynamiczną akcję w walce i bardziej wyważone klasy. Pathfinder to gra, która oferuje ogromną swobodę kreowania postaci i świata, a to czyni ją idealnym wyborem dla fanów gier fabularnych szukających czegoś więcej niż klasyczne D&D.
Jak się ma Pathfinder do DnD?

Najprościej mówiąc, Pathfinder to młodszy brat Dungeons & Dragons, ale z własnym charakterem. Oba systemy dzielą wiele mechanik – turlanie k20, klasyczne atrybuty i klasy postaci, ale Pathfinder oferuje większą głębię w tworzeniu bohatera. Zamiast sztywnych archetypów, każda postać ma bogate możliwości rozwoju, dzięki czemu gracze tacy jak Ty mogą tworzyć unikalne kombinacje talentów i umiejętności. Króluje swoboda i odgrywanie roli!
Niestety – coś za coś. Jednym z kluczowych wyróżników Pathfindera jest większy stopień skomplikowania mechanik. Jest tu więcej opcji, bardziej rozbudowane zasady walki i większy nacisk na optymalizację. To system idealny dla graczy, którzy lubią główkować i maksymalizować potencjał swoich bohaterów. Jeśli D&D to przystępne fantasy dla każdego, Pathfinder jest RPG-owym rajem dla tych, którzy kochają liczby i detale.
I stała się jasność! – początki świata Pathfindera
Świat Pathfindera, Golarion, to bogata i różnorodna kraina pełna epickich historii. Odnajdziemy w nim klasyczną magię, ale też technologię, pradawne tajemnice i nowoczesne wynalazki. To uniwersum, w którym każdy znajdzie coś dla siebie: miłośnicy DnD zanurkują w klasyczne lochy i smoki, a spragnieni powiewu świeżości wyprawią się do steampunkowego miasta Absalom lub w tajemnicze pustkowia Numerii, gdzie leżą pozostałości statku kosmicznego.
Historia Golariona obejmuje klasycznie tysiąclecia światotwórstwa, od upadku starożytnych cywilizacji po narodziny nowych imperiów. Kluczowym wydarzeniem w mitologii Golarionu jest Rozdarcie Świata – kataklizm, który otworzył w Sarkoris portal do Otchłani i sprowadził demoniczne hordy na kontynent Avistan.

Najważniejsze wydarzenia w historii Golarionu:
1. Stworzenie świata i epoka boskich wojen
Eony temu Golarion został stworzony przez potężne bóstwa, ale jego początki są spowite tajemnicą. W odległych czasach bogowie toczyli wojny o wpływy, aż w końcu największy z nich – Rovagug, bóg destrukcji – został uwięziony głęboko w ziemi przez innych bogów. Wtedy to nastał czas ludzi. Pierwsze cywilizacje były dziełem pradawnych istot, takich jak abolethy – potężne morskie stwory, które manipulowały wczesnymi rasami.
2. Czasy Królestwa Azlant – pierwszej wielkiej cywilizacji
Przed 10 000 laty rozwinięta się pierwsza wielka cywilizacja ludzi za sprawą tajemnej wiedzy abolethów. Królestwo przyjęło nazwę Azlant. Kraina trwała w pokoju i prosperity. Niestety, ludzie stali się zbyt niezależni, a to rozwścieczyło abolethów. Sprowadzili oni na cywilizację zagładę – potężny meteoryt zwany Siostrą Ziemi uderzył w planetę, niszcząc Azlant i zatapiając kontynent. W wyniku kataklizmu doszło do Roztrzaskania, podczas którego szalejące żywioły zniszczyły wiele starożytnych cywilizacji.
3. Powstanie Thassilonu i starożytnych imperiów
Po upadku Azlant powstało wiele innych imperiów – w tym Thassilon, rządzone przez potężnych magów zwanych Władcami Run. W tej epoce sprzed 10 000 – 5 000 lat rozwijały się również inne cywilizacje… wspomnieć wypada Osirion, które stało się pierwszym wielkim imperium ludzi na kontynencie Garund. Thassilon upadł z powodu swoich wewnętrznych konfliktów i klęsk magicznych. Jak to zwykle bywa w cyklu cywilizacji.

4. Zapisane czasy i epoka ekspansji
Około 5 000–1 000 lat temu Taldor stał się dominującą potęgą w Avistanie i podbił dużą część kontynentu. Cheliax i inne państwa zaczęły się formować jako niezależne siły, zaś w Osirionie kapłani próbowali przywrócić świetność dawnej cywilizacji. Świat zamarł w ciszy, była to jednak cisza pozorna, zwiastująca niesamowitą burzę.
5. Otwarcie Wichrowej Szczeliny i Wojny Krzyżowe
Około 100 lat temu na kontynencie Avistan otwarto portal do Otchłani, i sprowadzono na świat pierwsze demony. Rozpoczęły się Mendeviańskie Krucjaty, w których paladyni i bohaterowie walczyli ramię w ramię, aby obalić tyranów i zamknąć portal. Po latach walk udało się odbić część ziem, ale portal do dziś pozostaje zagrożeniem.
6. Obecna era – chaos i wojna
A jak trzymają się ludzie w obecnych czasach? Cheliax nadal rządzi żelazną ręką pod kontrolą diabłów. Andoran rozwija demokrację i zwalcza niewolnictwo. W Numerii ludzie próbują rozwikłać tajemnice starożytnych technologii. Mendev i pobliskie krainy nadal walczą z demonami w otwartej wojnie. A Ty znajdujesz się w środku tej zawieruchy i próbujesz przeżyć. I zdobyć nieco złota. Powodzenia, wędrowcze.
Postaw stopę w Golarionie – kraina gry Pathfinder

Golarion to świat pełen różnorodnych regionów, w których można poprowadzić wymarzoną kampanię. Mamy tu egzotyczne pustynie Osirionu, inspirowane starożytnym Egiptem, dzikie dżungle Mwangi, pełne nieznanych tajemnic czy mroźne pustkowia Ziem Królów Linnormu przypominające mitologiczną Skandynawię. Możliwości są spore i sprawny Mistrz Gry będzie je w stanie wykorzystać.
Jednym z najbardziej kultowych miejsc w Golarionie jest Absalom – ogromne miasto uważane za centrum cywilizacji. To tu zbiegają się losy wielu bohaterów, a niezliczone frakcje walczą o wpływy.
Cóż, to wielki glob z masą kontynentów. Przyjrzyjmy się pokrótce najważniejszym z nich:
1. Avistan – cywilizowany kontynent pełen rywalizujących królestw
Avistan to kontynent, na którym dominują ludzkie cywilizacje, ale nie brak tu też krasnoludzkich fortec, elfich lasów i królestw rządzonych przez demony. Przypomina swym wyglądem Wybrzeże Mieczy Faerunu, ale z lekkim usprawnieniem. Znajdziesz tu wiele klimatycznych miejscówek, tak jak wymienione wcześniej nordyckie pustkowia, Numerię czy Mendev. Dla kampanii z miejscówką odizolowaną od reszty wybierz wyspę Absalom lub rozpłyń się w Królestwie Rzek. Ja osobiście polecę trzy królestwa, lecz to tylko wstęp do własnych odkryć.
Cheliax to dawne imperium, które zawarło pakt z Asmodeuszem, dzięki czemu utrzymało swoją potęgę. Władzę sprawuje arystokracja podporządkowana diabłom, a obywateli trzyma się w żelaznym uścisku prawa. Mieszkają tu ludzie (głównie cheliańska arystokracja), diabelstwa (tieflingi) i diabelskie sługi. Zwiedzić zaś możesz trzy miasta: stolicę Egorian – Czarne Miasto pod władzą czarnoksiężników i kapłanów Asmodeusza, pełną ruin i demonów dawną stolicę Westcrown oraz Kintargo, miasto rebeliantów.
Andoran, ojczyzna demokracji, to młoda republika, gdzie ludzie żyją w wolności, odrzucając arystokrację i monarchię. Jest to jedno z najbardziej progresywnych państw Golarionu, walczące z niewolnictwem i tyranią. Ludzie, elfy, krasnoludy i gnomy pracują w stolicy Almas lub Oregencie, które jest centrum handlu i przemysłu.
Ustalav to ojczyzna horroru, gdzie potwory są realnym zagrożeniem, a arystokracja skrywa mroczne tajemnice. Można tu spotkać wampiry, dhampiry, wiedźmy, a także prastare duchy. Zajdź do Caliphas pełnego kultów lub do nekromanckiej siedziby akademii w Lepidstadt.
2. Garund – dziki i tajemniczy kontynent
Ach, są jeszcze dzikie, tropikalne krainy dla odświeżenia formuły. Garund to kontynent pełen dżungli, pustyń i zapomnianych miast. Jest miejscem, gdzie przeszłość wciąż żyje w ruinach starożytnych cywilizacji.
Warto zawiesić oko na dwóch krainach na tym kontynencie. Osirion to miejsce inspirowane Egiptem, gdzie pradawne grobowce kryją skarby i nieumarłych strażników. Jest to jedno z najstarszych królestw Golarionu. Panują tu ludzie, sfinksy i nieumarli. Faraon króluje w Sothis, a miasto Tephu oferuje wiedzę. Mwangi zaś to dzika kraina pełna ruin starożytnych cywilizacji. Znajdują się tu potężne magiczne byty, których nikt nie rozumie. Zwierzoludzie koegsytują z leśnymi elfami, a Ty możesz odwiedzić Nantambu, siedzibę Szkoły Maga Okapi lub pirackie miasto Bloodcove.
3. Inne regiony i krainy

Golarion to fascynujący świat pełen różnorodnych krain, gdzie każda kampania może przybrać inny klimat. Jeśli szukasz czegoś wyjątkowego, niech Twój wzrok spojrzy na Numerię – postapokaliptyczną krainę technologii i barbarzyńców. Numeria to dziwne miejsce, gdzie spadły szczątki statku kosmicznego. Barbarzyńcy czczą pozostałości jako boskie artefakty, a uczeni z Hajoth Hakados próbują odblokować ich tajemnice. Spotkasz tu również mutanty i androidy. Wstąp w szeregi technikolorów w Starfall, nie zawiedziesz się.
A może interesują Cię nieco bardziej azjatyckie klimaty? Wtedy wyrusz do Tian Xia, krainy smoków, samurajów i mistrzów medytacji. Osiądź w Tainjing i handluj jedwabiem lub ucz się ścieżki miecza w Goka. Gdziekolwiek nie pójdziesz, czeka Cię przygoda w settingu, który najbardziej Ci odpowiada. Pathfinder to swoboda!
Uwierz w boga – duchowy świat Pathfindera

Religia w Pathfinderze ma większe znaczenie niż w wielu innych systemach. Kapłani otrzymują potężne moce od swoich bogów, a wiara może wpływać na rozgrywkę w niespodziewany sposób. Bogowie nie są jedynie dalekimi bytami obserwującymi śmiertelnych – aktywnie wpływają na rzeczywistość, nagradzając swoich wyznawców błogosławieństwami, a heretyków surowo karzą.
Większość bóstw czerpie moc od swoich wyznawców, a to czyni z religii nie tylko filozoficzny wybór, ale także praktyczny aspekt świata. Niektóre bóstwa zyskały ogromne wpływy na skutek masowego kultu, inne z kolei zanikły, gdy ich wyznawcy wyginęli. Kapłani i paladyni otrzymują boskie moce, a niektóre rasy czy klasy posiadają specjalne więzi z wybranymi bogami.
Panteon Pathfindera dzieli się na bóstwa dobre, neutralne i złe, choć ich wpływ na rzeczywistość jest dalece bardziej złożony. Niektóre bóstwa są patronami całych narodów, inne czczą konkretne aspekty życia, jak wojna, magię czy śmierć.
Bóstwa dobre
Są to bogowie, którzy wspierają sprawiedliwość, ochronę i rozwój istot rozumnych. Choć ich wyznawcy zazwyczaj działają dla dobra innych, ich filozofie bywają skrajnie różne. Wśród nich mamy:
- Sarenrae – bogini Słońca, odkupienia i leczenia. Jej wyznawcy wierzą w wybaczenie i drugą szansę, ale nie tolerują zła i tyranii. Paladyni i kapłani Sarenrae są znani z leczniczych zdolności i umiejętności spopielania nieprawości boskim ogniem.
- Desna – bogini snów, podróży i szczęścia. Jest patronką marzycieli, wędrowców i artystów. Jej wyznawcy często żyją jako nomadzi.
- Iomedae – bogini sprawiedliwości, odwagi i wojny. Była śmiertelniczką, którą wyniesiono do boskości i stała się patronką paladynów. Jej wyznawcy walczą ze złem i bronią prawa.
- Cayden Cailean – bóg wolności, odwagi i… piwa! Był śmiertelnym awanturnikiem, który w stanie upojenia przeszedł Próbę Kamienia Gwiazd i stał się bogiem. Jego wyznawcy cenią wolność i dobrą zabawę.



Bóstwa neutralne
Bóstwa neutralne nie opowiadają się jednoznacznie po stronie dobra ani zła. Reprezentują równowagę, prawa natury lub konkretne aspekty egzystencji. Jeśli wyznajesz takie wartości, możesz pokłonić się jednemu z nich:
- Abadar – bóg cywilizacji, praw i handlu. Patron kupców, prawników i budowniczych. Jego świątynie często pełnią funkcję banków i ośrodków władzy administracyjnej.
- Gozreh – dwulicowe bóstwo natury, reprezentujące zarówno morza, jak i burze. Czczony przez druidów, marynarzy i tych, którzy pragną harmonii z naturą.
- Nethys – bóg magii, podzielony pomiędzy szaleństwo i geniusz. Jego wyznawcy wierzą, że magia jest zarówno darem, jak i zagrożeniem, które należy traktować z ostrożnością.
- Pharasma – bogini śmierci, losu i przeznaczenia. Sądzi dusze zmarłych i decyduje o ich dalszym losie. Jej wyznawcy zajmują się rytuałami pogrzebowymi i zwalczaniem nieumarłych.
Bóstwa złe
Złe bóstwa Golarionu inspirują tyranię, destrukcję i mroczne sekrety. Ich wyznawcy często działają w ukryciu lub rządzą despotyczną ręką. Może szukasz szybkiej potęgi i ciemnej energii? Wtedy powinieneś zainteresować się typami takimi jak:
- Asmodeusz – bóg tyranii, kontraktów i władzy. Jest najpotężniejszym z diabłów, a jego wyznawcy rządzą imperium Cheliax. Wierzą, że porządek wymaga siły i bezwzględnych zasad.
- Zon-Kuthon – bóg bólu, ciemności i tortur. Jego wyznawcy oddają się samookaleczeniom i cierpieniu w poszukiwaniu oświecenia. Kult Zon-Kuthona jest jednym z najbardziej przerażających na Golarionie.
- Urgathoa – bogini chorób, dekadencji i nieumarłych. Jej wyznawcy dążą do nieśmiertelności za wszelką cenę. Kult Urgathoy składa się głównie z nekromantów i wampirów.
- Lamashtu – matka potworów i bogini dzikiej bestialskiej przemocy. Jest patronką goblinów, orków i wszelkich zmutowanych istot. Jej wyznawcy nierzadko parają się mrocznymi rytuałami i ofiarami z istot żywych.
Zapomniani w głębinach?

Poza głównymi bóstwami istnieją również inne potężne byty, którym oddawana jest cześć. Są i Wielcy Przedwieczni – kosmiczne byty spoza Golarionu, podobne do mitologii Cthulhu. Ich wyznawcy to często szaleńcy i okultyści próbujący otworzyć portale do innych wymiarów. Poza tym o uwagę upraszają się demony, diabły i dawni bogowie… niektóre istoty potężniejsze od śmiertelników, ale nie tak wszechmocne jak bóstwa, także otrzymują aktywny kult. Demoniczne wierzenia plenią się w ukryciu, oferując potęgę za cenę duszy.
W Pathfinderze bogowie są wszędzie – i nawet ateista może się przekonać, że czasami nie sposób przed nimi uciec. Cóż, taki tu mamy klimat.
Pathfinder – dla fanów złaknionych rozwiniętej klasyki!
Pathfinder to gra dla tych, którzy lubią szczegółowe zasady, bogaty świat i pełną swobodę w tworzeniu bohaterów. Jeśli Dungeons & Dragons wydaje Ci się zbyt uproszczone, a szukasz większego wyzwania i licznych opcji personalizacji – Pathfinder jest dla Ciebie!