Year Zero Engine to bardzo popularna mechanika RPG, która z roku na rok zdobywa coraz więcej fanów. Jej główne zalety to niski próg wejścia, dynamiczne zasady rozgrywki oraz duży wybór gier, które wykorzystują proponowane przez nie rozwiązania. W poniższym artykule sprawdzamy czym wyróżniają się poszczególne systemy działające na Year Zero i kto powinien się nimi zainteresować.

Mechanika Year Zero – podstawowe zasady 

Systemy wykorzystujące zasady Year Zero, takie jak Mutant: Rok Zerowy, Coriolis: Trzeci Horyzont, Obcy: Gra Fabularna czy Vaesen: Mityczne Istoty, dzielą ze sobą główne założenia. W każdym z nich należy stworzyć postać, która posiada cztery główne atrybuty oraz kilkanaście korespondujących z nimi umiejętności. Te mogą jednak wyglądać nieco inaczej w zależności od konkretnej gry. 

Podczas wykonywania testów sumuje się wartość danego atrybutu oraz wykorzystywanej umiejętności, by określić pulę kości, którą należy rzucić. Przykładowo w grze Obcy, postać mająca atrybut Siła o wartości 2 i umiejętność Walka Wręcz o wartości 1, podczas bójki na pięści będzie rzucać 3 kostkami k6. Każda “6” wyrzucona na kościach oznacza sukces. W większości przypadków uzyskanie pojedynczego sukcesu jest wystarczające, by zdać dany test, choć ich większa liczba może mieć pozytywny wpływ na skalę zwycięstwa. 

Co ciekawe, cechą charakterystyczną systemów działających na mechanice Year Zero jest też zasada forsowania rzutów. Oznacza ona, że do każdego wykonanego testu można podejść ponownie, co może zamienić początkową porażkę w sukces. Zazwyczaj jednak wiąże się to z poniesieniem jakiejś dodatkowej, niekorzystnej dla postaci konsekwencji. 

Mutant: Rok Zerowy – dla fanów postapokalipsy

Mutant to pierwszy system, który wykorzystywał mechanikę Year Zero i to właśnie od niego wzięła ona swoją nazwę. To idealny wybór dla wszystkich tych, którzy lubią klimaty związane z survivalem i przetrwaniem w świecie zniszczonym przez apokalipsę. 

Głównymi bohaterami gry są tytułowi Mutanci. Gracze wcielają się w postacie, które są obdarzone specjalnymi mocami, takimi jak na przykład plucie kwasem, telekineza, czy nadludzka wytrzymałość. Oprócz standardowej mechaniki Year Zero związanej z atrybutami i umiejętnościami, w grze obecne są także dodatkowe zasady dotyczące używania poszczególnych mocy. Jest to coś co daje postaciom sporą przewagę, ale przy pechowych rzutach może też obrócić się przeciwko nim. 

Mutant to gra, która wprowadza też do gry elementy sandboxu i hexcrawlu. Osoby grające mogą eksplorować swoimi postaciami mapę skażonej strefy, wypełnioną losowymi lokacjami, zdarzeniami i wyjątkowo niebezpiecznymi zagrożeniami. Daje to ogromne pole do popisu w kwestii długich kampanii, ale wymaga też od Graczy sporej decyzyjności, a nie tylko podążania za wskazówkami Mistrza Gry. 

Co istotne, Mutant jest systemem, w którym śmiertelność postaci jest stosunkowo duża. Z tego powodu może nie być najlepszym wyborem dla tych, którzy oczekują, że ich bohater stanie się wszechpotężny i osiągnie pełny happy end. To zdarza się tutaj rzadko. 

Coriolis: Trzeci Horyzont – dla kosmicznych podróżników 

Ten system to opcja przede wszystkim dla fanów sci-fi i space oper, którzy oczekują ciekawego i zróżnicowanego świata oraz przepełnionych akcją przygód w kosmosie. Co ciekawe, świat przedstawiony w Coriolis: Trzeci Horyzont jest inspirowany kulturą bliskowschodnią, a nie zachodnią, jak w przypadku większości pozostałych futurystycznych RPG. 

Coriolis od początku wyróżnia się oryginalnością. Nie tylko w kwestii arabskich i perskich inspiracji, ale także bardzo mistycznego podejścia do przedstawionego świata. To uniwersum, w którym zaawansowana technologia i kosmiczne podróże przenikają się z niemal magicznymi i niewyjaśnionymi fenomenami, a także starymi tradycjami oraz fanatyzmem religijnym. 

Specjalna mechanika, którą Coriolis wyróżnia się na tle pozostałych gier wykorzystujących Year Zero, dotyczy tak zwanych Punktów Mroku. Jest to meta waluta, którą osoba mistrzująca dostaje za każdym razem, gdy gracze zdecydują się na forsowanie rzutu. Może być ona potem wykorzystywana w celu stworzenia dla postaci dodatkowych komplikacji i utrudnień.

Co istotne, Coriolis jest systemem nieco lżejszym niż Mutant: Rok Zerowy. Postaciom z tego uniwersum odrobinę ciężej zginąć i mają zdecydowanie większą szansę na dokonywanie bohaterskich czynów, które odbiją się szerokim echem w całej galaktyce. Z tego powodu może być to lepszy wybór dla tych, którzy preferują bardziej przygodową i widowiskową rozgrywkę. 

Obcy – przerażający klimat w kosmicznym wydaniu 

Year Zero dostarcza także alternatyw dla tych, którzy lubią sci-fi, ale oczekują mniej przygodowego settingu niż ten oferowany przez Coriolis. Obcy to gra oparta na serii znanych filmów o tym samym tytule. Tutaj kosmos jest zdecydowanie bardziej bezlitosny, a nacisk kładziony jest przede wszystkim na klimat horroru.

Przekłada się to także na żywotność postaci graczy. Te muszą bardzo ostrożnie podchodzić do wszystkich wyzwań, a ucieczka od zagrożenia często jest zdecydowanie lepszą opcją niż bezpośrednia konfrontacja. Odzwierciedla to także mechanika stresu, która co prawda pozwala w najbardziej gorących chwilach na łatwiejsze osiągnięcie sukcesu, ale często skutkuje jeszcze gorszymi i ciągle nawarstwiającymi się konsekwencjami. Z tego powodu każda walka może być tutaj śmiertelna.

Specyfika Obcego sprawia, że system posiada specjalny tryb gry zwany “filmowym”. Główny nacisk kładziony jest w nim na fabułę wybrzmiewającą w scenariuszu, a nie na osiąganie sukcesu przez postacie graczy. Te często mają z góry ustalone agendy, które mogą być sprzeczne z interesami pozostałych osób, co prowokuje też konflikty wewnątrz drużyny.

Właśnie z tego powodu Obcy to system, który polecamy raczej doświadczonym graczom, niemającym nic przeciwko cięższym klimatom, dużej śmiertelności i okazjonalnym wątkom PvP.  

Vaesen: Mityczne Istoty – skandynawski horror w XIX wieku

Dla tych, którzy nie lubią kosmosu ani postapokalipsy, ale wciąż chcą rozsmakować się w odrobinie strachu, proponujemy Vaesen: Mityczne Istoty. To system, którego akcja rozgrywa się w bliżej nieokreślonej części XIX wieku, w świecie gdzie nadnaturalne istoty są jak najbardziej prawdziwe. 

Chociaż gra reklamuje się jako horror, jest w klimacie zdecydowanie lżejsza niż Obcy. Osoby grające wcielają się tutaj w członków tak zwanego Towarzystwa, zajmującego się sprawami Vaesen – magicznych istot rodem ze skandynawskiego folkloru. Te często bywają groźne i przerażające, ale w niektórych przypadkach może okazać się, że to ludzie są tutaj prawdziwymi potworami, a dzikie trolle i inne leśne demony jedynie ich ofiarami. 

W Vaesen oprócz horroru jest także dużo miejsca na moralne rozterki, przygodę czy intrygę. System wyróżnia też system stanów fizycznych i psychicznych, które zastępują tutaj klasyczne punkty życia. Z tego powodu cała rozgrywka jest zdecydowanie bardziej narracyjna. 

Jest to gra, która zapewnia bardzo uniwersalne doznania i z tego powodu może przypaść do gustu zarówno doświadczonym, jak i początkującym graczom. Dużą zaletą jest także umiejscowienie Vaesen w realiach quasi-historycznych, które większość pamięta choćby pobieżnie ze szkoły. Dzięki temu dość łatwo wczuć się w odgrywanie postaci żyjących w tym świecie.

Tajemnice Pętli – dzieciaki w alternatywnych latach 80’tych

To jeden z najpopularniejszych systemów wykorzystujących mechanikę Year Zero, gdzie osoby grające wcielają się w kilkunastoletnie dzieciaki badające tajemnice swojego rodzinnego miasta. Akcja gry umiejscowiona jest w alternatywnych latach 80’tych, co wywołuje skojarzenia między innymi z takimi dziełami popkultury jak Stranger Things czy Goonies. 

Ciekawym twistem dla tego świata, jest jego zaawansowanie technologiczne. Klasyczne elementy codziennego życia sprzed czterdziestu lat przeplatają się tutaj z robotami, zaawansowanymi eksperymentami naukowymi, ogromnymi latającymi pojazdami, czy podróżami w czasie.

Kolejną rzeczą wyróżniającą Tajemnice Pętli jest to, że postacie graczy nie mogą zginąć. Nie oznacza to jednak, że nie może spotkać ich nic złego. Dzieciaki przeżywają tu różnego rodzaju tragedie, dramaty i tarapaty, ale za żadne z nich nie zapłacą najwyższej ceny. To system wykorzystujący, podobnie jak Vaesen, różnego rodzaju stany psychiczne i fizyczne, które opisują aktualny stan i samopoczucie danego bohatera.

Tajemnice Pętli często reklamowane są jako system przyjazny najmłodszym graczom. Jest w tym wiele prawdy, ale starsze  i bardziej doświadczone w RPG osoby, również znajdą tu wiele rzeczy dla siebie. Przygody rozgrywane dzieciakami mogą być bowiem poważne, głębokie i nieś ze sobą duży emocjonalny ładunek. Z tego powodu jest to gra dość uniwersalna, której ostateczny wydźwięk zależy tylko i wyłącznie od grającej w nią grupy.